09.10.2025 Tarih 33042 Sayılı Resmi Gazetede Nükleer İhracat ve Nükleer İthalat Kontrolü Yönetmeliği yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yürürlüğe giren yönetmelik, nükleer silah ve patlayıcı üretiminde kullanılabilecek hiçbir eşya veya teknolojinin Türkiye’den ihracatına izin verilmemesini hükme bağlıyor. Yönetmeliğin amacı, nükleer güvence ve uluslararası denetim ilkeleri çerçevesinde hem ihracat hem de ithalat süreçlerini kontrol altına almak.
Yönetmelik, nükleer yakıt çevrimi, zenginleştirme tesisleri, nükleer çift kullanımlı ekipmanlar, nükleer madde ve bileşenler gibi alanlarda faaliyet gösteren kurum ve firmaların yükümlülüklerini açık şekilde tanımlıyor.
Yeni düzenlemeye göre, Nükleer İhracat Kontrolüne Tabi Eşya Listesi ve Nükleer İthalat Kontrolüne Tabi Eşya Listesi Nükleer Düzenleme Kurumu’nun (NDK) resmî internet sitesinde yayımlanacak. Bu listelerde yer alan her türlü madde, malzeme, sistem ve teknolojinin ihracatı veya ithalatı için NDK’dan izin alınması zorunlu olacak.
İhracat ya da ithalat izni, elektronik veya yazılı olarak düzenlenebilecek, ancak hiçbir şekilde kapsamı aşılamayacak ve başka kişilere devredilemeyecek.
Ayrıca nükleer madde veya ekipman ihracatı yapacak firmalar, alıcı ülkenin resmî makamlarından alınmış “Güvence Belgesi” ni NDK’ya sunmak zorunda olacak. Bu belge, ihraç edilen ürünlerin yalnızca barışçıl amaçlarla kullanılacağına dair taahhüt niteliğinde.
Yönetmelik, ihracat yapılacak ülke için önemli bir koşul da getiriyor. Buna göre, nükleer madde veya teknoloji ihracatı, ancak alıcı ülke ile Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) arasında yürürlükte olan nükleer güvence denetimi anlaşması bulunması hâlinde yapılabilecek.
UAEA denetimi kapsamında olmayan tesislere veya nükleer yakıt çevrimi faaliyetlerinde kullanılacak malzemelere izin verilmeyecek.
Uranyum zenginleştirme tesislerine ilişkin ihracatlar da sıkı denetim altında olacak. Yönetmeliğe göre, ihraç edilen herhangi bir tesis veya ekipman, yüzde 20’nin üzerinde zenginleştirilmiş uranyum üretimi amacıyla tasarımlanamayacak veya işletilemeyecek.
Ayrıca, ihraç edilen bir eşyanın başka bir ülkeye yeniden transfer edilmesi de NDK iznine tabi olacak. Bu transferlerde de nükleer silah veya patlayıcı amaçlı kullanım kesin olarak yasaklandı.
Kurum tarafından verilen ihracat izni, veriliş tarihinden itibaren üç ay geçerli olacak. Türkiye’de üretilen radyoaktif maddeler hariç olmak üzere nükleer ihracat kontrolüne tabi diğer eşya için ihracat izni veriliş tarihinden itibaren bir yıl geçerli olacak.
Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) tarafından hazırlanan “Nükleer İhracat ve Nükleer İthalat Kontrolü Yönetmeliği” yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi amacıyla nükleer ihracat ve ithalat faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.
Yönetmelik; nükleer güvence kapsamında özel olarak tasarlanmış veya hazırlanmış madde, malzeme, ekipman, sistem, bileşen ve ilgili teknoloji ile nükleer çift kullanımlı eşyaların ihracatını ve Kurum tarafından belirlenen belirli nükleer eşyaların ithalatını kapsamaktadır. Serbest bölgelere giriş ve çıkış yapan eşya da düzenleme kapsamında.
Yönetmelik kapsamındaki hiçbir eşya nükleer silah veya patlayıcı yapımında kullanılamaz. İhracat ve ithalatta, bu koşulun sağlandığına ilişkin taahhüt verilmediği sürece izin verilmeyecek.
Nükleer madde sevkiyatlarında, ihracatçı, ithalatçı ve taşıyıcı firmalar arasında fiziksel koruma önlemlerini belirleyen sözleşme yapılması zorunlu.
İhracat sadece UAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) güvence denetimi altında bulunan tesislere yapılabilecek.
NDK'nın resmi internet sitesinde yayımlanan "Nükleer Transfer Uyarı Listesi ve Nükleer Çift Kullanım Listesi," kapsamı eşyanın ihracatı Kurum iznine tabidir.
İhracat izni başvurusunda; başvuru formu, Son Kullanım Sertifikası, teknik dokümanlar, oda kayıt belgesi ve gerekli güvenlik sözleşmeleri sunulması gerekiyor..
Kurum tarafından verilen ihracat izni, veriliş tarihinden itibaren üç ay geçerlidir. Türkiye’de üretilen radyoaktif maddeler hariç olmak üzere nükleer ihracat kontrolüne tabi diğer eşya için ihracat izni veriliş tarihinden itibaren bir yıl geçerlidir.
Nükleer İthalat Kontrolüne Tabi Eşya Listesi'nde yer alan eşyaların ithalinde Kurum izni zorunlu.
Kurum tarafından verilen ithalat izni, veriliş tarihinden itibaren üç ay geçerlidir. Radyoaktif maddeler dışındaki ithalat kontrolüne tabi diğer eşya için ithalat izni veriliş tarihinden itibaren altı ay geçerlidir.
Kurum tarafından verilen ithalat izni, veriliş tarihinden itibaren üç ay geçerli olacak. Radyoaktif maddeler dışındaki ithalat kontrolüne tabi diğer eşya için ithalat izni veriliş tarihinden itibaren altı ay geçerli olacak.
Bu adımları izleyerek web sitenizi kurun.