Gümrük Müşavir Dernekleri tarafından Ticaret Bakanlığı Ürün
Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü muhatap “Tareks Sistemi Denetimlerinin
Artması ve TSE Denetim Süreçleri Hakkında” ortak bir yazı yayınlandı.
Yazıda, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS) üzerinden 2023/1 sayılı ithalatta standartlara uygunluk denetimi tebliği kapsamı eşya ve 2023/9 sayılı “CE” işareti taşıması gereken bazı ürünlerin ithalat denetimi tebliği kapsamı eşyaların başvurularında A.TR belgesi eşliğinde Avrupa Birliğinden gelen eşyalar ile üretim girdi muafiyetine tabi eşyalarda dahil olmak üzere son zamanlarda başvuruların büyük bir bölümünün TSE denetimine yönlendirildiğinin bildirildiği iletildi.
Başvuruların denetime yönlendirilmesinden ziyade TSE denetim süreçlerinin aşağıda belirtilen nedenlerden dolayı çok uzun zaman aldığı ve yine bu zaman kaybının aşağıdaki maliyetlere neden olduğu ifade edildi:
“1- TSE denetimleri kurum kararı neticesinden bölgesellikten çıkarılarak, dosyaların teknik incelemelerinin Türkiye geneline dağıtılması yöntemine geçilmiş ve bu yöntem doğrultusunda başvuruyu inceleyen denetim elemanın iletişim bilgileri başvuru sahipleri ile paylaşılmamaktadır. Dosyayı inceleyen denetim elemanının iletişim bilgilerine ulaşılsa dahi cevap alınamamakta, sistem üzerinden kısıtlı ifadelerle bilgi ve belge talep edilmektedir. Hatta bazı denetim elemanlarında ortalama dosya tamamlama süresi olan 15 gün sonuna kadar kullanılmakta ve bu süre sonunda ürünler deneye gidebilmekte, deney süreleri de eklendiğinde 1,5 – 2 ay denetim süreci olan dosyaların olduğu gözlemlenmektedir.
2- Bu yöntem ile konuya, ürüne hâkim olmayan bir incelemeci belge kabulü yerine direkt olarak ürünlerin deneye gitmesini talep etmekte, CE başvurularının ise neredeyse tamamında Declaration Of Conformity belgeleri kabul edilmeyip direkt olarak test raporları talep edilmektedir.
3- Başvuru ilinden bağımsız Türkiye’nin herhangi bir ilinde yerleşik teknik incelemeci ile sahada fiili denetimi yapan bölge personelleri arasında dahi büyük iletişim problemleri çıkmakta olup, bölge personelleri dahi çoğu zaman teknik incelemeyi yapan yani karar verici noktasındaki denetim elemanına ulaşmakta sıkıntı çekmektedir. Yine bu sıkıntı da fiili denetim ve numune alma işlemlerinin süresini uzatmaktadır.
4- Yine TSE kurumu tarafından deneye giden ürünlerin deney raporlarının geçmiş yıllarda bir yıl süre ile emsal olarak kabul edilirken bu sürenin 6 aya düşürülmesi de deneye giden ürün sayısını arttırmış, zaten uzun olan deney süreleri yoğunluktan dolayı daha uzun sürelere çıkmıştır.
Yukarıda belirtilen aksaklıklar ise sanayici ve ithalatçı nezdinde;
1- Limanlarda oluşan beklemeler neticesinden yüklü ardiye maliyetlerinin oluşmasına,
2- Özellikle hava yolu ile gelen eşyalarda yüklü ardiye ve bu ardiye maliyetinden kaçmak adına eşyaların antrepolara aktarma maliyetlerinin oluşmasına, aktarma sırasında olası hasar riskinin artmasına,
3- Üretime ürünlerin geç dahil olmasından dolayı yurt içi tedarikte ve ihracata arzda gecikmelerin yaşanmasına,
4- Konteyner içerisinde beklemek zorunda olan eşyalarda demuraj maliyetlerinin oluşmasına neden olmaktadır.
Bilindiği üzere, Dünya Ticaret Örgütü Ticarette Teknik Engeller Anlaşması, üye ülkelere kamu sağlığı ve güvenliği gerekçeleriyle dış ticarette uygulanmak üzere yürürlüğe koyacakları teknik mevzuatın ticarette gereksiz engelleme yaratmayacak şekilde yapılmasıyla ilgili kuralları içermektedir. Teknik düzenlemeler kapsamında yapılan uygunluk değerlendirme prosedürlerinde, uluslararası kabul görmüş standartlardan farklı ve gerektiğinden katı test ve belgelendirme işlemlerinin zorunlu kılınması, Anlaşma hükümlerine aykırı olması yanında ticaretin serbest akışını engelleyen en önemli sorunlardan biri olarak kabul edilmektedir. Bu açıdan şeffaf bir şekilde uygulanmayan uygunluk değerlendirme işlemleri firmalar açısından ek külfet ve maliyetlere yol açmakta ve rekabet edebilirliklerini güçleştirmektedir.”
Yazıda son olarak belirtilen açıklamalar doğrultusunda TSE denetimlerinin hızlandırılması ve mevcut denetim organizasyonunun gözden geçirilmesi, yaşanan olumsuzluklar giderilene kadar A.TR belgesi eşliğinde Avrupa Birliğinden gelen eşya ile üretim muafiyet belgelerine ait başvurularda denetimlerin azaltılması, TSE’nin tekrar bölge bazından dosya inceleme yöntemine geçmesi ile deney raporlarının emsal kabul sürelerinin 1 yıla çıkarılması talep edildi.
İlgili yazı için tıklayınız.
Bu adımları izleyerek web sitenizi kurun.