Türkiye’nin Karbonsuzlaşma Yol Haritası Yayınlandı
İstanbul Politikalar Merkezi tarafından “Türkiye’nin
Karbonsuzlaşma Yol Haritası 3: Dönüşümün Takvimi ve Coğrafyası (2030-2050)”
raporu yayınlandı.
"Türkiye’nin Karbonsuzlaşma Yol Haritası 3: Dönüşümün Takvimi ve Coğrafyası (2030-2050)” raporunda, Türkiye’de 2053’te gerçekleşecek karbonsuzlaşmanın; ülke ekonomisinde, elektrik, ulaşım, binalar, sanayi ve diğer üretici sektörlerde 5 yıllık aralıklarla nasıl bir seyir izleyeceği, elektrik sektöründeki dönüşümün coğrafi dağılımı ve şebeke üzerindeki etkileri sunuluyor.
Rapor kapsamında yapılan simülasyonlarda, 2020 yılı şebeke modeli baz alınarak 2025’ten itibaren 2050 yılına kadar 5’er yıllık aralıklarla Baz Senaryo ve Net Sıfır Senaryosu çalışılıyor. Raporda, 2050 yılına kadar bu iki senaryoda kaynaklara göre elektrik kurulu gücü ve enerji üretiminin değişimi inceleniyor.
Baz Senaryo’da toplam elektrik tüketimi 2030’a kadar TEİAŞ tarafından gerçekleştirilen güncel projeksiyonlardan yola çıkılarak öngörülürken, 2030 sonrası için makroekonomik model sonuçları kullanılıyor.
Net Sıfır Senaryosu’na göre 2053’e kadar Türkiye’de yenilenebilir enerji kurulu gücü hızla artıyor. Bu dönüşümün gerçekleşmesinde gerekli sistem esnekliğini sağlamak için pompaj depolamalı hidroelektrik santralleri (HES) ve batarya depolamalı güneş enerjisi santralleri (GES) gibi depolama sistemleri hızla devreye giriyor. Bu sistemler, Orta Anadolu gibi yüksek güneş enerjisi potansiyeline sahip bölgelerde daha fazla artış gösteriyor ve 2030’a kadar 5,7 GW’ye, 2050’ye kadar ise Baz Senaryo’daki varsayımın 13 katına denk gelecek şekilde yaklaşık 40 GW’ye yükseliyor.
Net Sıfır Senaryosu’nda 2020 sonrasında önce rüzgâr, ardından güneş kurulu gücünde ve üretiminde hızlı bir artış yaşanıyor. Net Sıfır Senaryosu’nda kara ve deniz üstü rüzgâr kurulu gücü 2050’de 62 GW’yi geçiyor. Güneş enerjisi kurulu gücü ise çok daha hızlı bir büyümeyle 2050’de 193 GW’ye ulaşıyor.
Rapordaki projeksiyona göre, en yüksek yenilenebilir enerji kurulu gücü sırasıyla Batı Anadolu, Kuzeybatı Anadolu ve Orta Anadolu’da gerçekleşiyor. Yenilenebilir enerji kurulu gücünün en az geliştiği bölge ise Doğu Anadolu olarak öne çıkıyor.
Güneş enerjisi özelinde bakıldığında Orta Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da kurulumlar hızla artıyor ve 2035’te her iki bölge de 10 GW’ye, 2050’de sırasıyla 34 GW’ye ve 30 GW’ye çıkıyor. Rüzgâr enerjisi kurulu güçleri ise Batı Anadolu ve Batı Akdeniz’de yoğunlaşıyor. Jeotermal enerji tamamen Batı Anadolu’da toplanırken, biyokütle kurulu gücü Kuzeybatı Anadolu ve Batı Akdeniz’de yoğunlaşıyor.
Net Sıfır Senaryosu’nda yenilenebilir enerji kaynaklarının üretimdeki payı 2020 yılında yüzde 17 iken gittikçe artarak 2030’da yüzde 46’ya ve 2050’de yaklaşık yüzde 80 düzeyine erişiyor. Fosil yakıt kaynaklarının üretimdeki payı ise hızla azalarak 2020 yılında yüzde 58’den, 2030’da yüzde 29’a ve 2050 yılına kadar yüzde 7’ye kadar düşüyor.
Sanayide 2050 yılında 2018’e kıyasla yüzde 62 azaltım gerçekleşiyor
Raporda sanayi ve diğer üretici sektörlerden kaynaklanan karbondioksit emisyonları seviyelerinin değişimi; makroekonomik modeldeki talep dinamikleri varsayımlarının yanı sıra, emisyonlarda azalmaya neden olan enerji verimliliği, elektrifikasyon, modern yenilenebilir enerji sistemleri, yeşil hidrojen ile karbon yakalama ve gömme teknolojilerinin yıllara göre sisteme giriş varsayımlarına göre belirleniyor.
Elektrifikasyondaki artışın yüksek enerji yoğunluklu sektörlerde düşük, düşük enerji yoğunluklu sektörlerde ve tarımda ise daha yüksek düzeyde gerçekleşeceği varsayılıyor.
Net Sıfır Senaryosu’nda kullanılan varsayımlar altında yüksek enerji yoğunluklu sektörlerde 2050’ye kadar enerji talebi azalıyor ve düşük enerji yoğunluklu sektörlerde ve tarımda ise artıyor.
Sanayi ve diğer üretici sektörlerinde enerji tüketiminden kaynaklanan CO2 emisyonlarındaki değişime bakıldığında, yüksek enerji yoğunluklu sektörlerden kaynaklanan emisyonların özellikle 2030’dan sonra azaldığı görülüyor. 2030 yılında 2018’e göre yüzde 5 daha düşük olan toplam emisyonlar, 2050’de yüzde 62 daha düşük seviyede gerçekleşiyor.
Düşük enerji yoğunluklu sektörlerdeki emisyon azaltımı da özellikle 2030’dan sonra hızlanıyor ve 2018’e göre 2050’de yüzde 73 azalıyor. Tarım sektöründe enerjiden kaynaklanan emisyonlar 2018’e göre 2050’de yüzde 63 azalıyor. Hizmet sektöründe ise emisyonlar 2018’e göre 2050’de yüzde 74 azalıyor. Net Sıfır Senaryosu’nda sanayi ve diğer üretici sektörlerin enerji tüketiminden kaynaklanan toplam emisyonları 2018’e göre 2050’de yüzde 67 azalıyor.
Kömür santrallerinin tamamı 2040’a kadar kapanabilir
Net Sıfır Senaryosu’nda taş kömürü ve linyitle çalışan bütün termik santraller 2030’ların ilk yarısında devreden çıkıyor ve kömürlü termik santrallerin tamamı 2040’tan önce kapanıyor.
Net Sıfır Senaryosu’nda elektrik sektöründen kaynaklanan CO2 emisyonları 2020’den sonra azalmaya başlıyor. Linyit santrallerinin tamamının 2030’ların ilk yarısında, son kalan ithal kömür santralinin de 2030’ların ikinci yarısında kapanmasının ardından 2040’tan itibaren elektrik sektöründe kalan emisyonların tamamı doğal gazdan kaynaklanmaya başlıyor.
Ulaşım sektöründe fosil yakıt kullanımından elektriğe ve diğer bir emisyonsuz yakıt türü olan yeşil hidrojene geçiş esas alınıyor. Bireysel araç kullanımında payı 2020’de neredeyse sıfır olan elektrikli araç sayısının toplam binek araçlarına oranının, Net Sıfır Senaryosu’nda 2050’de yüzde 66’ya ulaşıyor.
Net Sıfır Senaryosu’nda ulaşım sektöründe 2018’de yaklaşık 28,5 milyon Ton Eşdeğer Petrol (TEP) olan enerji tüketimi 2030’da yaklaşık 26,4 milyon TEP’e, 2050’de ise 15,2 milyon TEP’e düşüyor.
Binalarda sera gazı emisyonlarını azaltmak için yapılabilecek müdahale seçenekleri elektrik aletlerde enerji performansı iyileşmesi, binaların daha düşük karbonlu olarak yenilenmesi ve yeni binalarda ısınma için ısı pompasının kullanımı, eski binalarda ısınma amaçlı ısı pompasına geçiş ve enerji tasarrufu önlemleri olarak öne çıkıyor.
Net Sıfır Senaryosu’nda konutlarda ve ticari/kurumsal binalarda doğal gaz ve LPG tüketimi de elektrifikasyon nedeniyle 2050’de sıfırlanıyor. Net Sıfır Senaryosu’nda tüm binalarda sıvı yakıt ve biyokütle tüketimi de 2030’da sonlanıyor.
Son Eklenen Yazılar
-
Beşeri Tıbbi Ürünler Ruhsatlandırma Yönetmeliğinde Değişiklik
-
Etil alkol ve metanolün iç ve dış ticaretinde 2026 yılı için geçerli uygunluk belgesi ve hizmet bedelleri
-
Alkol ve alkollü içkilerin iç ve dış ticaretinde uygulanacak 2026 yılı hizmet bedelleri
-
Tütün mamulleri, puro, sigarillo, makaron ve yaprak sigara kağıdı için 2026 yılı belge ve hizmet bedelleri
-
2026 yılı tütün işleme tesisi kurma, tesis faaliyet uygunluk belgesi, tütün ticareti yetki belgesi ve vize bedelleri
-
2026 Yılı Tütün mamulleri ve alkollü içkilerin satış belgesi bedelleri
-
2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezaları - 2026 Yılı
-
2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Alınacak Geri Kazanım Katılım Payı Tutarları (2026 YILI)
Etil alkol ve metanolün iç ve dış ticaretinde 2026 yılı için geçerli uygunluk belgesi ve hizmet bedelleri
Alkol ve alkollü içkilerin iç ve dış ticaretinde uygulanacak 2026 yılı hizmet bedelleri
Tütün mamulleri, puro, sigarillo, makaron ve yaprak sigara kağıdı için 2026 yılı belge ve hizmet bedelleri
2026 yılı tütün işleme tesisi kurma, tesis faaliyet uygunluk belgesi, tütün ticareti yetki belgesi ve vize bedelleri
30 Aralık 2025 Tarihli ve 33123 Sayılı Resmî Gazetede Tütün Üretimi, İşlenmesi, İç ve Dış Ticareti ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin Ek 2 nci Maddesinin Uygulanması ile İlgili Tebliğ (No: 2025/36) yayımlandı.
Yayımlanan tebliğ ile;
Tütün Üretimi, İşlenmesi, İç ve Dış Ticareti ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin Ek 2 nci Maddesi uyarınca 2026 yılı için uygulanacak Tütün İşleme Tesisi Kurma Uygunluk Belgesi, Tütün İşleme Tesisi Faaliyet Uygunluk Belgesi, Tütün Ticareti Yetki Belgesi ve Tütün Ticareti Yetki Belgesi vize işlemleri bedelleri revize edildi.
Devamı için tıklayınız
2026 Yılı Tütün mamulleri ve alkollü içkilerin satış belgesi bedelleri
2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezaları - 2026 Yılı
2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Alınacak Geri Kazanım Katılım Payı Tutarları (2026 YILI)
2026 yılı Gümrük Müşavirliği ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifeleri
PEM BÖLGESEL KONVANSİYON SİSTEMİ REVİZE KURALLARI AÇISINDA İLAVE GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Pan Avrupa-Akdeniz Tercihli Menşe Kuralları Revizyonunun 2026 İtibarıyla Ülke Bazlı Sonuçlarına Dair Duyuru
AB'nin sınırda karbon vergisi uygulaması 1 Ocak'ta yürürlüğe giriyor.
Dijital Hizmet Vergisi oranı 2026 da yüzde 5, 2027 den itibaren yüzde 2,5 olarak uygulanacak.
Havayolu Taşımacılığında Gümrük İşlemleri Tamamen Dijital Ortama Taşınarak, Beyan Süreçleri Daha Hızlı, Kolay ve Kağıtsız Hale Getiriliyor (2025/13 sayılı Genelge hk.)
Üretim Girdisi Muafiyeti Başvurusunda Dikkat Edilecek Hususlar 2026 Hakkında
A.TR Dolaşım Belgesi ve Menşe İspat Belgelerinin 2026 Yılı Satış ve Onay Bedelleri (Genelge 2025/15)
TCMB nca alım satım konusu yapılan dövizler listesinden Bulgar Levası (BGN) çıkarıldı
Ürün Güvenliği ve Denetimi İşlemleri TAREKS Ücret Tarifesi (2026 Yılı)
1/2023 Sayılı Kararı Kapsamı Pan-Avrupa-Akdeniz Tercihli Menşe Kuralları Hakkında Yönetmelik
Almanya, Çin, Kore, Japonya ve Sırbistan menşeli kalayla kaplanmış (teneke) ürünlerinin ithalatında dampinge karşı vergi
Serbest Bölgelerden Avrupa Birliğine Gönderilecek Eşyaya İlişkin Tespit ve Tahakkuk Kağıdı (EK-70) Hk.
Vergi resim harç istisnası belgelerine ihracat taahhütleri,taahhüt hesabının müeyyideli kapatılması ile ilgili düzenleme
Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi sahibi firmaların müeyyideli taahhüt kapama işlemlerine ilişkin değişiklik
Havayolu Gümrük Beyan Sisteminin Hukuki ve Operasyonel Çerçevesi, Genelge ile Belirlendi
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından Serbest Bölgelerden Avrupa Birliğine Gönderilecek Eşyaya İlişkin Tespit ve Tahakkuk Kağıdı (EK-70) konulu
ÇHC menşeli 5501.30 gtip li akrilik elyafın ithalatında dampinge karşı kesin önlem uygulanması
Mısır menşeli 3211.00 gtip li sikatifler ithalatına yönelik damping soruşturması açıldı
2026 - Gümrük K. ve Yönetmeliğindeki usulsüzlük cezası, fazla çalışma ücreti, gümrük vergilerinin geri verilmesi limiti
Malezya STA - Süreleri içerisinde ibraz edilen Menşe Belgelerinin kabul edilmesi hk.
Bitki Koruma Ürünlerinin Uygulanması ve Denetimine İlişkin Yönetmelik
ÇHC menşeli fotovoltaik paneller için alüminyum çerçevelerin ithalatında teminat şeklinde dampinge karşı geçici önlem
AB ile Türkiye arasında Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) programının karşılıklı tanınması hk.
7381 sayılı Nükleer Düzenleme Kanununun 25 inci maddesi uyarınca 2026 yılında uygulanacak idari para cezaları
Gümrük Teminat İşlemlerinde Yeni Dönem: Teminat Bilgi Sistemi, Kullanıma Açıldı
Naylon veya diğer poliamidlerden ipliklerin ithalatında açılan tarife kontenjanlarının kullanım usul ve esasları
Spot Boru Gazı İthalat Miktarı ve Uygulama Yönteminin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar da değişiklik.
4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik
Yatırım Teşvik Belgesi İşlemlerinde YTEMY Muafiyet Kodunun Kullanımı
Kimyasal Kayıt Sistemi (KKS) & KKDIK Kayıt Dosyası Hazırlama Eğitimi
Yeşil mercimek ithalatında gümrük vergisi 30 Nisan 2026 tarihine kadar %10 oldu
Yeşil mercimek ithalatında gümrük vergisi 30 Nisan 2026 tarihine kadar %10 oldu
Yeniden değerleme oranı 2025 yılı için % 25,49 (yirmi beş virgül kırk dokuz) olarak tespit edilmiştir.
Çin, Hindistan, Japonya ve Rusya menşeli damping vergisine tabi 7212.60.00.19.29 gtip tanımında değişiklik
Çin menşeli anjiyografi kateteri ve PTCA balon katetere yönelik damping soruşturması açıldı
0713.20 gtip li Nohut ithalatı 26.11.2025 tarihi itibariyle kayda alındı
Nohut ithalatında uygulanmakta olan gözetim uygulaması 26.11.2025 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırıldı
1567 Sayılı TPKK Hk Kanun Kapsamında Alınacak Ücretlere İlişkin Yönetmelikte Değişiklik
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Malezya Hükümeti Serbest Ticaret Anlaşması Ortak Komite Kararı
Ticaret Bakanlığı, 25 Ülkeye Özel “E-İhracat Pazarları ve Ülke Gümrük Uygulamaları Rehberini Yeniledi
Naylon veya diğer poliamidlerden ipliklerin ithalatında uygulanan ek mali yükümlülük 3 (üç) yıl süreyle uzatıldı.
Naylon ve poliamid ipliklerin ithalatında uygulanan ek mali yükümlülüğün uzatılması için öneri
Danıştay Kararı (Gözetim kıymetine yükseltmede fazladan ödenen vergilerin iadesinin mümkün olmadığı hk.)
Gümrükler Genel Müdürlüğünün DTÖ Üyesi Olmayan Ülkeler İçin Menşe Şahadetnamesi İbrazı konulu yazısı
6183 sayılı Kanun 48 inci maddesine istinaden uygulanmakta olan tecil faizi oranı yıllık %39 olarak belirlendi.
6183 sayılı Kanun 51. maddede yer alan gecikme zammı oranı her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere %3,7 olarak belirlendi
Çin, Tayvan, Hindistan, Kore Cumhuriyeti, Rusya ve Tayland menşeli polistiren ithalatında dampinge karşı vergi
TCMB - İhracat Bedellerinin Merkez Bankasına Satış yükümlülüğü 30/04/2026 tarihine uzatıldı.
Almanya Yeni Dijital Menşe Şahadetnamesi Uygulaması hk (Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü)
Türkiye ile Rusya Arasında Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanması Hk
Hububat ve Bakliyat İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik
İhracat Destekleri Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 10540)
Sentetik ve suni kumaşlarda İtalya, Hollanda, Avusturya, Portekiz menşeli/çıkışlı bazı firmalar için damping muafiyeti
Basitleştirilmiş Gümrük Beyannamesi Kapsamında Geri Gelen Eşya Hakkında Rehber
Traş makineleri ve Saç kesme makineleri ithalatında gözetim uygulaması
Posta ve Hızlı Kargo Yoluyla Taşınan Eşyanın Gümrük İşlemlerine İlişkin Tebliğde Değişiklik
Yurt Dışı Kaynaklı Döviz Dönüşüm Desteğinde Destek Süresi 30 Nisan 2026 ya Uzatıldı
Avrupa Birliği nin 2026 yılı gümrük tarifesini ve üçüncü ülkelerden yapılacak ithalatlarda 01.Ocak.2026 tarihinden itibaren uygulanacak gümrük vergisi oranlarını içeren 2658/87 sayılı Konsey Kararına ilişkin düzenleme
Kimya, Toprak ve Sağlık Endüstrileri Ürünlerine İlişkin Dahilde İşleme Rejimi Genelgesi
Mono etilen glikolün AB ye ithalatında dampinge tabi ABD menşeli Equistar Chemicals, LP şirketinin adı INEOS Americas LLC olarak değiştirildi.
Metal hurda ve atıklar için ihtisas gümrük müdürlüklerine Taşucu Gümrük Müdürlüğü eklendi.
Sigara ve bazı tütün mamullerinin ÖTV oranları ve maktu vergi tutarları yeniden belirlendi
BAE, G.Kore ve Mısır menşeli/çıkışlı sentetik veya suni devamsız liflerden dokunmuş mensucat için damping soruşturması
ÇHC menşeli dişçilikte kullanılan diş freze/kazıyıcı makineleri için damping soruşturması
Çekya, G.Kore, Macaristan, Sırbistan, Slovakya, Hindistan menşeli kauçuktan yeni dış lastikler için damping soruşturması
Ekvator'a Motorlu Taşıt İhracatında Tip Onayı Sertifikası Aranacak
Bu adımları izleyerek web sitenizi kurun.